توافق وین: تداوم یا تغییر در دیپلماسی هسته‌ای؟

Authors

احمد سلطانی نژاد عضو هیئت علمی

سهیل گودرزی دانشجو

مصطفی نجفی دانشجو

Abstract:

چکیده روند طولانی مذاکرات میان ایران و پنج قدرت جهانی بر سر مناقشهی هستهای در فرایندی دوازده ساله، پس از بیست و سه ماه مذاکره میان ایران و شش قدرت جهانی نهایتاً به امضای توافق جامع هستهای میان جمهوری اسلامی ایران و اعضای دایم شورای امنیت ملل متحد انجامید. توافقی که ضمن به رسمیت شناختن حق برخورداری و استفاده از انرژی هستهای برای ایران، متضمن برنامهای مشترک برای رفع تحریمهای بینالمللی علیه ایران نیز هست. فارغ از تبعات توافق هستهای و برآوردهای اولیه از توافق و مزایا و معایب آن برای کشور؛ نقش و تأثیر دیپلماسی و مشی سیاست خارجی که از سوی دولت یازدهم در باب این موضوع در پیش گرفته شده است نیز از جمله مولفههایی محسوب میشود که میباید در نظر آورده شوند. بر این اساس سوال اصلی نوشتار حاضر این است که آیا رسیدن به نقطهی تفاهم برای حل پرونده هستهای در دورهی حاکمیت گفتمان اعتدال بر سیاست خارجی ایران، نمود تغییری مشخص در دیپلماسی هستهای است یا صرفاً تداوم رویکردهای گذشته در شرایط نوین است؟ مقاله حاضر از رهگذر مطالعه تحلیلی- علّی روندهای دیپلماسی در دو دوره اصلاحات و اعتدال در پی طرح این فرضیه است که با عنایت به روندهای سیاسی و دیپلماتیک منتهی به توافق وین، به نظر میرسد دیپلماسی دولت یازدهم پیش از آنکه نشان از تحولی ماهوی در سیاست خارجی و ارائهی مدل جدیدی از دیپلماسی ایرانی داشته باشد، نمود گسست از رویکرد تهاجمی در سیاست خارجی دوره پیشین (1392-1384) و بازگشت به سیاست تنش زدایی و اعتمادسازی با غرب است که در اوایل دههی هشتاد نیز تجربه شده است. اساس و راهبرد سیاست خارجی دولت یازدهم در موضوع هسته‌ای بر اعتمادسازی، تنش‌زدایی و تعامل مدیریت شده با غرب بهمنظور رفع بی‌اعتمادی و بدبینی‌ها نسبت به برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران استوار بوده است؛ همان چیزی که در دولت هشتم و اولین دوره مذاکرات هستهای نیز از سوی ایران برای حل معضل هستهای در پیش گرفته شد. اما در عین حال تاکتیک و مکانیسمهای این دیپلماسی در نوع خود بدیع و بینظیر مینمایند. در همین راستا و با عنایت به مختصات دیپلماسی منتهی به برجام به نظر میرسد این امر نمود تلفیقی از تداوم و تغییر در دیپلماسی ایرانی طی سالهای اخیر است.

Upgrade to premium to download articles

Already have an account?login

similar resources

توافق وین: تداوم یا تغییر در دیپلماسی هسته ای؟

full text

رفتار شناسی سیاسی دیپلماسی نوین چین؛ تاکتیک سیاسی برای تداوم یا سیاست استراتژیک برای تغییر؟

full text

دیپلماسی عمومی آمریکا در خاورمیانه؛ تداوم یا تفاوت؟

باراک اوباما پس از به قدرت رسیدن تغییرات ساختاری در دیپلماسی عمومی آمریکا به خصوص نسبت به جهان اسلام را در کانون توجه دولت خود قرار داد و از اصطلاحاتی نظیر دیپلماسی عمومی نوین،[i] دیپلماسی عمومی مبتنی بر گفتگو،[ii] دیپلماسی عمومی فرهنگ محور،[iii] دیپلماسی عمومی شبکه ای،[iv] و دیپلماسی چندشریکی[v] سخن به میان آورد، اما واقعیت امر آن است که وی نیز همانند دولت های پیشین از دیپلماسی عمومی به عنوان ...

full text

سیاست خارجی اوباما در آمریکای لاتین: تداوم یا تغییر؟ ‏

پژوهش حاضر در پی بررسی و مطالعه سیاست خارجی باراک اوباما در دوره اول ریاست جمهوری (2012-2008) در قبال آمریکای لاتین می‌باشد و اینکه آیا تغییری که اوباما در مبارزه انتخابات ریاست‌جمهوری مطرح کرده بود در مورد آمریکای لاتین اتفاق افتاده است یا سیاست خارجی ایالات متحده تداوم سیاست‌های گذشته بوده است. کشورهای آمریکای لاتین به انتخابات سال 2008 ایالات متحده به عنوان نقطه عطف در تاریخ آمریکا و سیاست خ...

full text

پوتین؛ تغییر یا تداوم سیاست خارجی روسیه در دوره جدید

پوتین و تفکرات وی در دوران بعد از جنگ سرد، تاثیرات بسیاری بر سیاست خارجی روسیه داشته است. هر چند پوتین به دنبال افزایش قدرت روسیه به مانند دوران جنگ سرد بوده، اما دریافته است که فضای جنگ سرد و ماهیت نظام بین‌الملل تغییر کرده است. از این رو، مولفه‌های گسترش نفوذ در زیر سیستم‌های مختلف، ارتباط و همکاری با آمریکا، سیاست خارجی «انرژی محور» و واقع‌گرایی در سیاست خارجی روسیه، مورد توجه قرار گرفت....

full text

تغییر یا تداوم چرخه سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در تقابل با تهدیدات امنیت ملی

پژوهش حاضر با بهره‏گیری از روش سناریونویسی، برآوردی از سیاست خارجی دولت یازدهم ارائه کرده است. در همین راستا، تقاطع دو عدم قطعیت «تعامل/ تقابل با غرب» و «انبساط/ انقباض فضای سیاسی» سه وضعیت یا سناریوی محتمل را برای آینده سیاست خارجی دولت یازدهم فراهم می‏آورد. به این ترتیب، آینده‏های ممکن سیاست خارجی در قالب سه سناریوی محتمل «همگرایی انطباقی» و «واگرایی فزاینده» و «واگرایی انقلابی» مشخص می‏شوند....

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}

Journal title

مطالعات روابط بین الملل

volume 8 issue 31

pages 175- 203

publication date 2015-11-22

unfollow

{@ msg @}

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Keywords

سیاست خارجی دیپلماسی هسته‌ای تنش زدایی اعتدال اعتماد سازی ایران

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com